კატეგორია: ქართული კინოს ისტორია

სურამის ციხე — 1922 წლის ქართული საბჭოთა ფილმი, გადაღებული ივანე პერესტიანის მიერ. „სურამის ციხე“ იყო ლიტერატურულ ნაწარმოებზე დაფუძნებული პირველი ქართული საბჭოთა ფილმი. გადაღებულია დანიელ ჭონქაძის ამავე სახელწოდების მოთხრობის მიხედვით. „სურამის ციხეში“ რეჟისორმა ამო ბეკ-ნაზაროვმა უკანასკნელად ითამაშა, როგორც მსახიობმა.

ყმა დურმიშხანი, რომელსაც მხევალი ვარდუა უყვარს, ყმობისაგან თავის დასახსნელი და ვარდუაზე დასაქორწინებელი ფულის საშოვნელად ვაჭრობით გამდიდრებულ ოსმან–აღას დაუდგება ნოქრად. საქმეში გაუმართლებს, მდიდარ ქალსაც შეირთავს და მისი ლოდინით განაწამებ ვარდუას დაივიწყებს. წლების შემდეგ, ცნობილ მკითხავად ქცეული ვარდუა მოღალატე შეყვარებულზე შურს იძიებს. მისი რჩევით სურამის ციხის კედლის გასამაგრებლად მშენებლები მასში დურმიშხანის ერთადერთ ვაჟს, ზურაბს ცოცხლად ჩაატანენ. გამწარებული დურმიშხანი მკითხავში ვარდუას იცნობს. ქალი დურმიშხანს ხანჯლით განგმირავს და თვითონაც თავს მოიკლავს.

ალექსანდრე ყაზბეგის განუმეორებელი სტილი, მთა, ბედისწერა, ადამიანთა ბედი, რომელიც ზეცაში წყდება, თავგანწირვა, ვაჟკაცობა და საოცარი, დაულაგებელი და მღელვარე პროზა. “ელისო” ალექსანდრე ყაზბეგის ერთ-ერთი საუკეთესო მოთხრობაა.

საქართველო, 1864 წელი.მეფის რუსეთი კაზაკების დახმარებით მუსლიმან ქართველებს თურქეთში ასახლებს, რათა მათი მიწები მიიტაცოს.ამ დროს მუსლიმ გოგოს ქრისტიანი ბიჭი უყვარდება გვერდით სოფელში.

ჟანრი: სატირული კომედია

სიუჟეტი: ერთ-ერთი დაწესებულებიდან დაითხოვეს ჩინოვნიკი.  ცოლის რისხვის თავიდან  ასაცილებლად  ფილმის გმირი ყველა ხერხით ცდილობს სამსახურის შოვნას და მეგობრის რჩევით ცდილობს მოიძიოს “ბებია” – ყოვლისშემძლე მფარველი, რომლის სარეკომენდაციო წერილიც სასურველ კარს გაუხსნის.

სცენარი:  სიკო დოლიძე, გიორგი მდივანი, კოტე მიქაბერიძე

ოპერატორები:  ანტონ  პოლიკევიჩი, ვლადიმერ პოზნანი

მხატვრები: ვალერიან  სიდამონ-ერისთავი, ირაკლი გამრეკელი

ხმა:  უხმო

როლები: ალექსანდრე თაყაიშვილი(ბიუროკრატი), ბელა ჩერნოვა (მისი ცოლი), ე.ოვანოვი (მეეტლე), აკაკი ხორავა (მუშა), მიხეილ აბესაძე, კონსტანტინე ლავრეცკი, შალვა გედევანიშვილი, სალვა ხუსკივაძე

ხანგრძლივობა: 67′

ფერი: შავ-თეთრი

სააქციონერო საზოგადოება “სახკინმრეწვი” 

ფილმი 1976 წელს აღადგინა რეჟისორმა ლეილა გორდელაძემ

კოტე მიქაბერიძის მუნჯი ფილმი – ჩემი ბებია (1929)
კომპოზიტორები: ნატალია ბერიძე / ნიკა მაჩაიძე

ფილმის გადაღების ინიციატივა ეკუთვნოდათ პედაგოგ სამსონ დათეშიძეს და ჟურნალისტ ლადო ბზვანელს. მათ ამ ინიციატივით ტიხონ ასათიანს, რომელიც ქუთაისის კინოთეატრის ერთ-ერთი მფლობელი იყო, 1912 წლის ივლისში მიმართეს, მოგზაურობის დაწყებიდან რამდენიმე დღით ადრე. ასათიანმა გამომიძახა და მკითხა – ვიკისრებ თუ არა ასეთ საპასუხისმგებლო საქმის ხელის მოკიდებას. მე სიხარულით დავთანხმდი, გავიფიქრე: „რა ბედნიერება მეწვია ჩვენს საქართველოში გადავიღებ ისეთ სურათს, სადაც ჩვენი დიდი მგოსანი იქნება აღბეჭდილი“, – წერს ვასილ ამაშუკელი, რომელიც იმ დროისათვის ტიხონ ასათიანთან მუშაობდა.

ვასილ ამაშუკელი იყო ამ ნამუშევრის რეჟისორიც, ოპერატორიცა და მემონტაჟეც. მან აკაკის მოგზაურობის გადაღებისას 1600 მეტრამდე კინოფირი დახარჯა. მოგზაურობის შემდეგ მან ფირი სოფიო ივანიცკაიას ლაბორატორიაში ჩააბარა გასამჟღავნებლად. ეს პროცედურა შეასრულა ივანიცკაიას თანამშრომელმა ალექსანდრე დიღმელოვმა მალე ამაშუკელს გადაუგზავნეს გამჟღავნებული კინომასალა. მონტაჟის შემდეგ კინოფირი 1600-დან 1200 მეტრი დარჩა.

„ქრისტინე“ — პირველი ქართული მხატვრული ფილმი. გადაღებულია 1916-18 წლებში ეგნატე ნინოშვილის ამავე სახელწოდების ნაწარმოების მიხედვით. ფილმის სცენარის ავტორი და დამდგმელი რეჟისორია ალექსანდრე წუწუნავა.

ფილმი გლეხი ქალის ბედუკუღმართ ცხოვრებას ასახავს. ღარიბი გლეხის ქალიშვილ ქრისტინეს გარყვნილი აზნაური უქმაძე დააორსულებს და შემდეგ მიატოვებს. ყველასგან მოძულებული ქრისტინე შვილს მშობლებთან ტოვებს და თბილისში მიჰყვება ნაცნობ ქალს, რომელიც საროსკიპოში მიიყვანს. მრავალი წლის შემდეგ ქრისტინე დასნეულდება, დასახიჩრდება, გალოთდება და მათხოვრობით ირჩენს თავს. საბოლოოდ ქალი სრულიად უპატრონოდ, საავადმყოფოში გარდაიცვლება.